Κάθε χρόνο, με την ευκαιρία της έναρξης των δραστηριοτήτων της, η Εταιρεία Διαπολιτισμικών Σπουδών θα προσφέρει επίσης στους φίλους κι επισκέπτες της μία σπάνια κινηματογραφική ταινία. Οι δύο ταινίες με τις οποίες ξεκινάμε φέτος—για τα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας της Εταιρείας–– είναι οι Σφουγγαράδες του Μάνου Ζαχαρία και το στυλιζαρισμένο «ντοκυμανταίρ» του Werner Herzog, Fata Morgana.
Έλληνας κινηματογραφιστής της διασποράς, ο ΜΑΝΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ έζησε μεγάλο μέρος της ζωής του στην πρώην Σοβιετική Ένωση όπου γύρισε τις 10 από τις 11 ταινίες του. Έχοντας συμμετάσχει στο φοιτητικό κίνημα της Εθνικής Αντίστασης και στα Δεκεμβριανά ως επικεφαλής του περίφημου λόχου «Λόρδος Βύρων», το 1945, χάρη στην υποτροφία Μερλιέ που διέσωσε στο Παρίσι πολλούς νέους έλληνες καλλιτέχνες και διανοούμενους, επιβιβάστηκε στο θρυλικό Ματαρόα και βρέθηκε στη Γαλλία για να σπουδάσει θέατρο, κινηματογράφο στο IDHEC (Institut des Hautes Etudes Cinématographiques) και Ιστορία της Τέχνης στη Σορβόνη. Στη διάρκεια του Εμφυλίου επιστρέφει στην Ελλάδα για να οργανώσει μαζί με τον Γιώργο Σεβαστίκογλου και τον Απόστολο Μουσούρη το κινηματογραφικό συνεργείο του Δημοκρατικού Στρατού. Μετά την ήττα, διαφεύγει στη Σοβιετική Ένωση και καταλήγει στη Μόσχα, στη Μέκκα της σοβιετικής κινηματογραφίας, οπου θα μαθητεύσει στο πλευρό μυθικών μορφών του ρωσικού κινηματογράφου όπως ο Μιχαήλ Ρομ, ο Αλεξάντρ Ντοβζένκο και ο Σεργκέι Γιουτκέβιτς. Το 1979 επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου από το 1982, με πρόταση της Μελίνας Μερκούρη, ανέλαβε να αναμορφώσει το πλαίσιο λειτουργίας του ελληνικού κινηματογράφου ως Σύμβουλος Κινηματογραφίας του Υπουργείου Πολιτισμού και από το 1987 Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου.
Γυρισμένες εξ ολοκλήρου σχεδόν στα στούντιο της Μοσφίλμ, με ρώσους ηθοποιούς, οι ταινίες του είναι βαθιά πολιτικές και περιστρέφονται με έμμονο τρόπο γύρω από θέματα της πρόσφατης ελληνικής—κι ευρωπαϊκής—ιστορίας υπό μια στρατευμένη αντιφασιστική σκοπιά. Εξαίρεση τούτη η πρώτη του ταινία (1960), ένα φορμαλιστικό αριστούργημα σε σενάριο του Γιώργου Σεβαστίκογλου από μια ιστορία του Νίκου Κάσδαγλη, που παρουσιάζει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, μεταξύ άλλων, για την υφολογική σύμμειξη ρωσικών και ελληνικών στοιχείων μέσα σε μια περιοριστική φόρμα, αυτή του λεγόμενου «σοσιαλιστικού ρεαλισμού», από την οποίαν αποσπά το μέγιστο των καλλιτεχνικών δυνατοτήτων.
Ο WERNER HERZOG, ένας άπό τους ιδιοφυέστερους ανανεωτές του γερμανικού κινηματογράφου στη δεκαετία του 1960, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη παρουσίαση εδώ. Στο σχετικά άγνωστο αυτό έργο του, παντρεύει εικόνες από τοπία και κοινωνίες της Σαχάρα με μία «off» αφήγηση βασισμένη σε κείμενα δικά του αναμεμιγμένα με κοσμολογικό υλικό των Μάγια, και με απροσδόκητη μουσική επένδυση, εκτρέποντας την παραδοσιακή φόρμα του ντοκυμανταίρ σ’ ένα ιδιόμορφο ποιητικό αντικείμενο που ανακαλεί μία σχεδόν εσχατολογική ατμόσφαιρα με τεράστια υποβλητική δύναμη.
Κατεβάστε:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου