Η ηχώ τής επανάστασης στη μουσική τού Σιλβέστρε Ρεβουέλτας

 

Ο Silvestre Revueltas (1899-1940) γεννήθηκε σε μια μικρή πόλη τού βορείου Μεξικού, στην επαρχία τού Ντουράνγκο, από μια οικογένεια που έδωσε πολλούς σημαντικούς καλλιτέχνες και συγγραφείς. Ξεκίνησε την καριέρα του σαν βιολιστής. Έκανε μουσικές σπουδές στην πόλη τού Μεξικού, στο Τέξας και στο Σικάγο, και μετά τον οριστική επιστροφή στην πατρίδα του, το 1924, ανέλαβε τη θέση βοηθού διευθυντή στη Συμφωνική Ορχήστρα τού Μεξικού. Την ίδια εποχή άρχισε να εξελίσσεται σε γόνιμο συνθέτη, με μια σειρά έργων —μουσική δωματίου, συμφωνικά ποιήματα, μουσική για τον κινηματογράφο— με χαρακτηριστικό εθνικό χρώμα, που μαρτυρούν την πρωτοτυπία και τη φρεσκάδα τής έμπνευσής του παράλληλα με την τεχνική αρτιότητα. Το 1937, με μια ομάδα τής Λίγκας Επαναστατών Συγγραφέων και Καλλιτεχνών (LEAR), πήγε στην Ισπανία για να πολεμήσει στον Ισπανικό Εμφύλιο. Μετά την ήττα επέστρεψε στο Μεξικό, αλλά η δυσκολία να ξαναστήσει μια επαγγελματική ζωή θα τον ρίξει στη φτώχεια και τον αλκοολισμό. Πέθανε τον Οκτώβριο του 1940, στα σαράντα του χρόνια, από πνευμονία (περιπλεγμένη από τον αλκοολισμό του).

Τα έργα που παρουσιάζονται εδώ είναι η ορχηστική σύνθεση Sensemayá (εμπνευσμένη από ένα ποίημα του κουβανού ποιητή Nicolás  Guillén που αναφέρεται σε μια τελετουργία θανάτωσης του φιδιού, αφρικανικής προελεύσεως) – κατά πολλούς το αριστούργημα του Revueltas· Η νύχτα των Μάγια, μουσική γραμμένη για την ομώνυμη ταινία του 1939 κι ενορχηστρωμένη εκ νέου από τον José Yves de Limantour – με τον εκστατικό καταιγισμό των κρουστών στο πέμπτο μέρος, το πιο διονυσιακό κομμάτι συμφωνικής μουσικής που έχει γραφτεί ποτέ· και το μπαλέτο La coronela («Η συνταγματάρχισσα»): την ημιτελή παρτιτούρα για πιάνο μετέγραψε για ορχήστρα ο Limantour (αξιόλογος συνθέτης ο ίδιος και θαυμαστής τού έργου τού Revueltas) και πρόσθεσε επίσης τα δύο τελευταία μέρη, διασκευές τού Eduardo Hernandez Moncada από προηγούμενα κομμάτια τού Revueltas γραμμένα για τις ταινίες Vámonos con Pancho Villa! και Los de abajo, πάνω στη Μεξικανική Επανάσταση.

O Antonio Alcaraz χαρακτήρισε το έργο τού Revueltas ως «το μουσικό αντίστοιχο των μεξικανικών τοιχογραφιών, με τις επικές τους διαστάσεις, τα τολμηρά κοινωνικά και καλλιτεχνικά τους μοτίβα και με τη μαγική, υπνωτιστική τους πλαστικότητα».

 

1. Sensemayá

La noche de los Mayas 

2. Noche de los Mayas (Η νύχτα των Μάγια)

3. Noche de jaranas (Νύχτα ξεφαντωμάτων)

4. Noche de Yucatán (Η νύχτα τού Γιουκατάν)

5. Noche de encantamiento (Νύχτα μαγέματος)

La coronela

6. Los privelegiados (Οι προνομιούχοι)

7. Los desheredados (Οι απόκληροι)

8. La pesadilla de Don Ferruco (Ο εφιάλτης τού Δον Φερούκο)

9. El juicio final (Η εσχάτη κρίση)

Συμφωνική Ορχήστρα τού Αγουασκαλιέντες, διεύθυνση Enrique Barrios.