Συνεχίζουμε (με την άδεια της κυράτσας που έχει βρει άσυλο στο Υπουργείο Πολιτισμού) το άτυπο αφιέρωμά μας στην θαυμαστή πολυεθνική μουσική παράδοση της Ρωσίας, με δύο μεγάλους εκπροσώπους τής ρωσικής μουσικής του εικοστού αιώνα. Ο Ίγκορ Στραβίνσκι (1882-1971) ξετύλιξε την επιβλητική του καριέρα κυρίως στο εξωτερικό, στη Γαλλία και στις Ηνωμένες Πολιτείες, για να γίνει ένας από τους εμβληματικούς —αλλά και πιο διαμφισβητούμενους— «πατέρες» τού οτιδήποτε ονομάζουμε Σύγχρονη Μουσική. Η πρώιμη σύνθεση που δίνουμε εδώ, Το πουλί της Φωτιάς, το πρώτο διάσημο έργο τού συνθέτη, είναι ωστόσο καρπός τής βαθιά ρωσικής μουσικής του παιδείας. Τέκνο της Αγίας Πετρούπολης και καταγόμενος από μουσική οικογένεια, ο Στραβίνσκι υπήρξε κατεξοχήν μαθητής τού Ρίμσκι-Κόρτσακοφ, του οποίου την ενορχηστρωτική ευφυία —έως και «δάνεια» θραυσμάτων από τις μελωδίες του— μοιάζει να οδηγεί στα όριά της αυτό το εντυπωσιακό επίτευγμα του νεαρού συνθέτη. Πρόκειται για ένα μπαλέτο που γράφτηκε το 1910 κατά παραγγελία τού Σεργκέι Ντιαγκίλεφ για την πρώτη ετήσια παρουσίαση των ρωσικών του μπαλέτων στο Παρίσι (εγκαινιάζοντας την κατοπινή μακρά συνεργασία ανάμεσα στον συνθέτη και τον χορογράφο). Το σενάριο είναι πάντρεμα από διάφορα ρωσικά λαϊκά παραμύθια και στη σύνθεση, κατάστικτη από εξαίσια χρώματα και απόπνοιες μπαχαρικών της Ανατολής, φαίνονται ήδη τα ριζοσπαστικά μοντερνιστικά χαρακτηριστικά —εντατικοί και περίπλοκοι ρυθμοί, διάφωνα διαστήματα— του Στραβίνσκι, τα οποία θα κορυφωθούν σύντομα (μολονότι το έργο δεν είχε τις αντιδράσεις που συνάντησε λίγο αργότερα η Ιεροτελεστίας της Άνοιξης).
Ο Αράμ Χατζατουριάν υπήρξε αντίθετα ένας από τους τρεις επιφανέστερους, μαζί με τον Προκόφιεβ και τον Σοστακόβιτς, συνθέτες της Σοβιετικής Ένωσης – και αναδρομικά τιμάται ως ο «εθνικός» συνθέτης της Αρμενίας. Αρμενικής καταγωγής, γεννήθηκε το 1903 στην Τιφλίδα της Γεωργίας (μέρος τότε της Ρωσικής αυτοκρατορίας) και πέθανε στη Μόσχα το 1978. Θεωρήθηκε αυθεντία της τουρκμενικής και της αζερικής μουσικής, αλλά πρωτίστως αφιερώθηκε στην ανάπτυξη της αρμενικής μουσικής παράδοσης την οποία μελέτησε συστηματικά και σε ιστορικό βάθος. Μαθητής τού Μιαζκόβσκι, και κληρονόμος κατά μία έννοια του Μπορόντιν και του Γκλαζούνωφ στη χρήση των οργάνων με οξεία αίσθηση του ηχοχρώματος, προχώρησε πολύ βαθύτερα στην εξερεύνηση ανατολικών κλιμάκων και γενικότερα ύφους, και προσπάθησε πολύ συνεπέστερα να εντάξει τους ανατολικούς τρόπους σε ένα μοντέρνο αρμονικό και χρωματικό ιδίωμα, όχι βέβαια ατονικό, αλλά ενήμερο στις πρόσφατες δυτικοευρωπαϊκές μουσικές αναζητήσεις. Δίνουμε εδώ τρία έργα-ορόσημα της δουλειάς του: αποσπάσματα από το μπαλέτο Γκαγιανέ (1942) και τα δύο περίφημα κονσέρτα του, για βιολί (1940) και για πιάνο (1936).
Stravinsky
L'Oiseau de feu (The Firebird)
01. Introduction
02. Scene I
04. Scene I
05. Scene I
06. Scene I
07. Scene II
(Ορχήστρα της Πόλης του Μπίρμιγχαμ - Simon Rattle)
Khachaturian
Gayaneh
08. Sabre Dance
09. Aysheh’s awakening and dance
10. Lezghinka
11. Gayaneh’s adagio
12. Gopak
(Φιλαρμονική της Βιέννης - Αράμ Χατζατουριάν)
Khachaturian
Violin Concerto
13. Allegro con Fermezza
14. Andante Sostenuto
15. Allegro Vivace
(Ruggiero Ricci, Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λονδίνου - A. Fistoulari)
A. Khachaturian
Piano Concerto
16. Allegro Maestoso
02. Andante Con Anima
03.Allegro Brillante
(Alicia De Larrocha, Φιλαρμονική Ορχήστρα του Λονδίνου - R.F. De Burgos)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου