Μαρίμπα από τον Ισημερινό

Η μαρίμπα (το αμερικανικό ξυλόφωνο) είναι ένας από τους πιο φανερούς δεσμούς τής αφροαμερικάνικης μουσικής με την Αφρική. Είναι κρουστό όργανο που συνίσταται σε μια σειρά από ξύλινες ράβδους, διατεταγμένες όπως τα πλήκτρα του πιάνου, οι οποίος κρούονται με μικρά λαστιχένια σφυριά. Σήμερα, καλύπτει πέντε περίπου διατονικές οκτάβες. Αντηχεία κάτω από τις ράβδους ενισχύουν τον ήχο, τα οποία στην αρχή ήταν από κολοκύθα και αργότερα αντικαταστάθηκαν με αρμονικά ξύλινα κουτιά. Ξυλόφωνα ήταν ανέκαθεν διαδεδομένα στη Δυτική και την Κεντρική Αφρική: το όνομα προέρχεται ακριβώς από τον Μπαντού όρο μαλίμπα (ξυλόφωνο). Τέτοια διατονικά ξυλόφωνα εισήχθησαν στην αμερικανική ήπειρο τον δέκατο έκτο και τον δέκατο ένατο αιώνα από μαύρους σκλάβους. Η η μαρίμπα που ξέρουμε σήμερα δημιουργήθηκε στην Κεντρική Αμερική ως μετεξέλιξη του προγονικού μπαλαφόν· το 1821, κηρύχθηκε εθνικό όργανο της Γουατεμάλα στη διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της. 

Ο Guillermo Ayoví Erazo, γνωστός ευρύτερα ως Papá Roncón (γεν. το 1930 στην περιοχή Εσμεράλδας του Εκουαδόρ), είναι ένας από τους σπουδαιότερους ζώντες δεξιοτέχνες και δασκάλους τού οργάνου. Έγινε γνωστός στη δεκαετία του ’70, στο χωριό του αρχικά κι εν συνεχεία σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, με περιοδείες στη Βενεζουέλα, την Κολομβία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιαπωνία. Συνεργάστηκε επίσης στο γύρισμα αρκετών ταινιών, κυρίως ντοκυμανταίρ. Ίδρυσε τη σχολή παραδοσιακής μουσικής «Λα Κατάνγκα» και δίδαξε δεκάδες παιδιά να παίζουν και να χορεύουν στον ήχο τής μαρίμπα στην επαρχία Εσμεράλδας.

01. Agua Larga
02. Oyeya
03. Caramba
04. Bambuco
05. Amigo, mi Amigo
06. Abuela Santana
07. Fafireña
08. Caderona
09. San Juanito Negro
10. Torbellino
11. Flor de Verana
12. Ese Golpecito No Se Oye