Orson Welles – ΦΑΛΣΤΑΦ, Ή ΟΙ ΚΑΜΠΑΝΕΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΝΥΚΤΙΟΥ (1965)

Μια τόσο πολυσύνθετη και πληθωρική φιγούρα όσο ο Orson Welles (1915-1985) είναι δύσκολο να περιγραφεί με μία ιδιότητα. Και το έργο αυτό, που δίνουμε σήμερα για τους φίλους μας, είναι ίσως η πιο προσωπική του κινηματογραφική δημιουργία. Ο O. Welles, ως γνωστόν, ξεκίνησε την καλλιτεχνική του σταδιοδρομία από το θέατρο, και ο Σαίξπηρ στάθηκε ένας από τους ισόβιους έρωτές του· το 1939 διασκεύασε για το Μπροντγουαίη 9 σαιξπηρικά έργα με τον τίτλο Πέντε Βασιλιάδες, χωρίς την αναμενόμενη επιτυχία. Μετά τη μεταπήδησή του στον κινηματογράφο, και ύστερ’ από τον μακροχρόνιο πόλεμό του με την αμερικανική κινηματογραφική βιομηχανία, ο Welles θα ξαναστραφεί στο σαιξπηρικό σύμπαν για να υλοποιήσει ένα παλιό του όνειρο: να ενσαρκώσει ο ίδιος τη θρυλική φιγούρα τού αγύρτη Φάλσταφ, μια επανεμαφανιζόμενη φυσιογνωμία σε αρκετά σαιξπηρικά έργα (απ’ όπου ο σκηνοθέτης θα αντλήσει το υλικό του, χρησιμοποιώντας αυθεντικά κείμενα του ποιητή-δραματουργού, για μια εμπνευσμένη προσωπική σύνθεση). Το έργο γυρίστηκε εξ ολοκλήρου στην Ισπανία μεταξύ 1964 και 1965 (σαν αγγλόφωνη ισπανοελβετική παραγωγή) και παρουσιάστηκε στο φεστιβάλ των Καννών το 1966, όπου απέσπασε δύο βραβεία. Ο ίδιος έλεγε ότι, γι’ αυτόν, ο πυρήνας της ταινίας είναι «η προδοσία της φιλίας» (αποκαλούσε επίσης τον Φάλσταφ τη «σπουδαιότερη δημιουργία του Σαίξπηρ», και θεωρούσε τη συγκεκριμένη ταινία ως το καλύτερο έργο του)· εμείς βλέπουμε σε αυτήν μια σπάνια σύνθεση των τεχνών του θεάτρου, της λογοτεχνίας και του κινηματογράφου, και στην μπαχτινική σχεδόν ανάπλαση αυτού του εκπληκτικού και αμφίσημου χαρακτήρα την πιο αποκαλυπτική από τις μεταμορφώσεις του ίδιου τού Orson Welles.