H κοινωνική ανθρωπολογία και η ψυχανάλυση, οι νεώτερες ίσως
από τις Επιστήμες του Ανθρώπου, είναι δημιουργήματα του εικοστού αιώνα.
Η περιπετειώδης εξέλιξη καθεμίας τους έχει πολλαπλασιάσει απεριόριστα
τα πεδία εφαρμογής τους και μας έχει εφοδιάσει με αναλυτικά εργαλεία
εξαιρετικής λεπτότητας για την κατανόηση όλο και περισσότερων όψεων της
ανθρώπινης πραγματικότητας. Αναπόφευκτη όσο μπορεί κάποιος να μαντέψει,
μια μεταξύ τους συνομιλία ξεκίνησε νωρίς. Κατ’ αρχάς, η ίδια η ραγδαία
ανάπτυξη των κοινωνικών επιστημών, ήδη στο πρώτο τέταρτο του εικοστού
αιώνα, έθεσε ένα οξύ επιστημολογικό πρόβλημα: πώς μπορούμε να συλλάβουμε
μια κοινωνική ολότητα, όχι σαν έναν ομοιογενή και μονολιθικό
«μηχανισμό» αλλά ως προϊόν της περίπλοκης αλληλόδρασης μεταξύ ζωντανών και συγκεκριμένων ατόμων, προικισμένων με αξιοσημείωτες δυνατότητες αυτοκαθορισμού; Με άλλα λόγια, πώς μπορούμε να ερμηνεύσουμε έναν συγκεκριμένο κοινωνιοπολιτισμικό κόσμο στις πιο λεπτές, «υποκειμενικές» του εκφάνσεις; Και αυτό το ερώτημα κατά κάποιον τρόπο συνεπισύρει
το αντίστροφο, και συμπληρωματικό του: πώς μπορούμε να κατανοήσουμε το
«άτομο» σαν μια ψυχοβιολογική ενότητα η οποία φέρει ήδη ανεξίτηλα μέσα
της τη σφραγίδα του ιδιάζοντος ιστορικού και κοινωνικού της
περιβάλλοντος, δηλαδή, του πολιτισμού της;
